Over de waarde van tribaal leiderschap in een individualistische maatschappij

Antropologe en ondernemer Leontine van Hooft introduceert in de lifestylebijlage LUX van het NRC Next (14 en 15 december 2013) de Afrikaanse Ubuntu filosofie. In deze tijd van financiële crisis wil ze hiermee het collectiviteitsdenken voorrang geven op het individualistische uitgangspunt waar nu nog zo vaak sprake van is.

Van Hooft heeft ervaring met het doen van zaken in Afrika, onder andere in Ethiopië. Ze leerde dat zakendoen in Afrika langzamer gaat dan in het westen, omdat de hele gemeenschap wordt geraadpleegd voordat er beslissingen worden gemaakt. Dit leidt ertoe dat besluiten in de regel veel meer draagkracht hebben dan in het westen, waar beslissingen vaak top down worden opgelegd aan lagergeplaatsten. Van Hooft ontdekte in de wijze waarop Afrikaanse organisaties geleid werden overeenkomsten met de Ubuntu filosofie. Deze humanistische levenshouding definieert de mens op basis van zijn sociale aard. In 2012 kwam Van Hooft met het boek ‘De kracht van Afrikaans denken’ welke gebaseerd is op deze filosofie. Ze stelt dat tribale leiders dienstbaar zijn aan hun gemeenschap en hun verbindende leiderschap is gebaseerd op lef, visie, passie en compassie. Besluiten zijn gefundeerd op het groepsbelang, welke voor het individu gaat. Juist in het westen, waar men momenteel de consequentie van het verrijken van enkelen ten koste van velen tot in haar diepste wezen voelt, zou een beetje Ubuntu denken niet misstaan. Het NRC sluit af met een veelzeggende quote van Van Hooft: “Ubuntu kan de balans tussen collectivisme en individualisme, tussen mondiaal en kleinschalig en tussen kapitalisme en altruïsme weer herstellen”.