Door: Jaap Megens

Het Sinterklaasfeest is in veel gezinnen in Nederland nog in volle gang, het ‘heerlijk avondje’ nadert. Net als voorgaande jaren laaide dit jaar de discussie over het feest op en dan vooral wat betreft het al dan niet racistische karakter van Zwarte Piet. Dit ‘debat’ bereikte al het kookpunt op zaterdag 12 november, toen twee demonstranten met ‘Zwarte Piet is racisme’ shirts hardhandig door de politie werden aangehouden tijdens de intocht van Sinterklaas in Dordrecht (lees hier voor meer info over die gebeurtenissen). In de afgelopen weken besteedden verschillende antropologen en niet-antropologen aandacht aan de kwestie. Een kort overzicht:

Martijn de Koning is antropoloog en blogger en hij zet de gebeurtenissen en historie op een rijtje in deze blogpost, om uiteindelijk ruimte voor verandering te zien door kinderen middels deze reeds vaak veranderde traditie te leren over racisme, kolonialisme en religie.

Markus Balkenhol is ook antropoloog en momenteel is hij als PhD student verbonden aan de Vrije Universiteit. Hij doet onderzoek naar cultureel erfgoed, in het bijzonder naar het cultureel geheugen van de slavernij in Nederland. In zijn artikel geeft hij aan dat het optreden van de politie in Dordrecht niets van doen heeft met het handhaven van de orde (als die al bedreigd werd door de twee mannen in hun t-shirts), maar dat het gaat om “het onder politiebewaking stellen van traditie: ‘policing tradition’.” Veranderingen in het Sinterklaasfeest zijn er al lang (zo straft Sinterklaas kinderen niet meer) en zullen ook in de toekomst onvermijdelijk blijken, volgens Balkenhol. Het is alleen zaak om er met een normale dialoog op te reageren in plaats van met geweld.

Ook in de hiphopscene is Zwarte Piet al een aantal jaren onderwerp van discussie. Jiggy Djé, een populaire rapper, gaat er in dit artikel op in, terwijl zijn collega Akwasi zich een dag verkleedt als Zwarte Piet en er dit stuk over schrijft.

Naar aanleiding van de arrestatie van de twee demonstranten, maakte Nieuwsuur dit item over de Zwarte Piet – discussie, waarin ook alternatieven voor Zwarte Piet aan bod komen, zoals regenboog Pieten. Vorig jaar al publiceerde antropologe Putri Gayatri Pertiwi over haar alternatieve, groene Sinterklaasviering op Wij Blijven Hier.