Hij werd in de media de “Diederik Stapel van de antropologie” genoemd. Mart Bax, lange tijd bijzonder hoogleraar politieke antropologie aan de Vrije Universiteit, deed tijdens zijn carrière onderzoek in Ierland, Noord-Brabant en Bosnië. Met name zijn onderzoek in Bosnië werd breed uitgemeten in bijvoorbeeld de Volkskrant, NRC en Trouw. Nadat Bax in 2002 met emeritaat ging, kwam echter via het boek ‘Ontspoorde wetenschap’ aan het licht dat zijn onderzoeken wellicht niet op juist wijze waren uitgevoerd en dat de professor tevens publicaties had verzonnen.
Eerst bewonderd vanwege zijn interessante en sterke onderzoek, nu regenden vanuit dezelfde kranten beschuldigingen en afkeur over de gepensioneerd professor. Er werd een commissie opgesteld die het werk van Bax onder de loep nam. Deze commissie kwam met het rapport “Draaien om de werkelijkheid”, waarin werd gesteld dat Bax inderdaad gegevens manipuleerde en ondeskundig wetenschappelijk gedrag had vertoond.
Interessant is dat het rapport niet ingaat op Bax’ onderzoek in Ierland, waarop hij cum laude promoveerde, omdat dit te lang geleden zou zijn. Antropoloog Ton Dijst benaderde Antropologen.nl met nieuwe informatie over Bax’ onderzoek in Ierland: “De commissie was blijkbaar niet op de hoogte van het feit, dat ik voor mijn doctoraalscriptie Culturele Antropologie/Niet-Westerse Sociologie in 1975/1976 tien maanden achtereen een soort heronderzoek uitvoerde in Limerick City”. Dijst besloot een artikel te schrijven waarin hij ingaat op het door de onderzoekscommissie buiten beschouwing gelaten gedeelte van Bax’ carrière: “De klemmende vraag is natuurlijk: Fraudeerde Bax in die zin, dat hij voor zijn Ierse publicaties data verzon?” Lees hier “EEN WITTE VLEK INGEKLEURD – Een aanvulling op het rapport ‘Draaien om de werkelijkheid’”.