Door: Jaap Megens
Al ruim tweeënhalve maand duurt Occupy Wall Street (OWS) nu. Gedurende die periode heeft het Occupy protest tegen de veelbepalende macht van grote banken en bedrijven en hun rol in de huidige financiële crisis zich verspreid over de wereld. Hoewel het optreden van de autoriteiten tegen de demonstranten harder wordt, houden op veel plaatsen de kampen stand. Verschillende antropologen publiceerden de afgelopen periode artikelen over de Occupy bewegingen en de gemêleerde groep deelnemers.
Greg Downey wijdt een stuk aan antropoloog, activist en financieel analist David Graeber. Graeber is binnen Occupy een duidelijk aanwezige antropoloog die middels historische, economische parallellen de crisis inzichtelijk maakt. Zo kaart hij bijvoorbeeld de schuldenhypocrisie aan. “In reality, the bailouts simply transferred the debts from private institutions to the state itself, in essence, nationalizing debt, a kind of reverse, negative form of socialism, where the populace owns, not the assets of the banks, but only their debts.” Downey prijst Graeber voor het verbinden van academische analyses met ‘real world’ implicaties. Een visie op antropologie als de studie van mondiale en evolutionaire diversiteit laat zien wat er allemaal mogelijk is aan alternatieven, wat zeker nodig is wanneer onze sociale feiten zo intimiderend zijn dat we een leven zonder niet meer voor kunnen stellen.
Alternatieven
Ghassan Hage en Gerhard Hoffstaedter zijn als antropoloog verbonden aan de universiteit van respectievelijk Melbourne en Queensland, en zij gaan in deze publicatie in op de kritiek dat de Occupy bewegingen geen concreet alternatief hebben voor de situatie waartegen zij protesteren. De twee die bezig zijn met onderzoek naar multi-realities menen dat als je de demonstranten wil snappen, je moet kijken naar wat ze zijn in plaats van wat ze eisen, juist omdat ze zijn wat ze eisen: een nieuwe realiteit. Adam Fish en Daniel Lende benadrukken dat een meer horizontaal opgebouwde samenleving een deel van die nieuwe realiteit is. Laatstgenoemde, die les geeft aan de Universiteit van Tampa, noemt het tegennatuurlijk voor mensen om al de onrechtvaardigheid te zien en te accepteren, en dus is het ‘natuurlijk’ dat ‘we’ protesteren.
Of een kapitalistische samenleving zulke protesten zomaar kan laten gebeuren is een vraag van Hage en Hoffstaedter die de afgelopen paar weken steeds meer gerechtvaardigd blijkt. Occupy Londen (voor de St. Paul’s kathedraal) heeft al voor de nodige opschudding gezorgd, rondom het OWS kamp in Zuccotti Park, New York zijn al de nodige confrontaties geweest tussen politie en Occupiers en studentenprotesten op universiteiten in Californië werden in november hardhandig neergeslagen.
In Nederland zijn op verschillende plaatsen, van Amsterdam tot Eindhoven en van Den Haag tot Tilburg Occupy kampen (of kampjes) te vinden.