Waarom alle studenten een stage zouden moeten doen
Het is belangrijk jezelf te positioneren om op een interessante plek terecht te komen – zie ook de illusie van afstuderen. Dat kun je op verschillende manieren doen, één manier is het doen van een stage. Daarom lanceer ik dit najaar samen met de ABv een stageloket voor studenten antropologie uit heel Nederland, bachelor en (pre-)master. Deze column gaat over de relevantie en de voordelen van een stage.
Hoogopgeleid voor ongeschoold werk lijkt voor antropologen tegenwoordig meer regel dan uitzondering. De Volkskrant wijdde er eind 2011 een artikel aan: “[…] Antropologen staan voortdurend voor de vraag of ze een baan moeten accepteren die niets met hun studie te maken heeft en vaak ver onder hun opleidingsniveau is […].”
Hoe komt dat toch?
De schuld maar aan de moeilijke arbeidsmarkt geven? Of missen net-afgestudeerde antropologen iets? Ik denk van wel. Want veldwerk is waanzinnig belangrijk en vormend voor antropologie-studenten, maar bereidt je tegelijkertijd slechts ten dele voor op de arbeidsmarkt waarin ook andere praktische vaardigheden heel hard nodig zijn. Een paar voorbeelden:
- Niet het schrijven van een vuistdik onderzoeksrapport, maar het schrijven van een geconcentreerd advies of aanbeveling van maximaal 2 A4’tjes is belangrijk om te kunnen.
- Niet het schrijven van papers van 5000 woorden maar een krachtige en enthousiasmerende 2-pager is belangrijk voor het verkopen van een concept of idee.
- Niet het doen van diepgravend onderzoek gedurende enkele maanden, maar een middag optimaal desk-research of een tiental telefoontjes moet volstaan.
- Kunnen omgaan met diverse bedrijfsculturen, time-management en resultaatgericht werken
Dit zijn vaardigheden die – naast typische antropologische vaardigheden als participerende observatie en een holistisch perspectief – van essentieel belang zijn op de arbeidsmarkt. Vaardigheden die bij uitstek geoefend en geborgd kunnen worden tijdens een stage.
Wat levert een stage dan concreet op?
Praktijkervaring
Het doen van een stage levert je een aantal grote voordelen op. De meest voor de hand liggende is dat je praktijkervaring opdoet. Je weet pas hoe bepaalde werkzaamheden eruit zien, als je ze ervaart. Je kunt het beschouwen als een veldwerk: wat voor bedrijfscultuur heerst er, welk type werk is er, hoe bouw je zakelijke relaties op, wie trekken er informeel aan de touwtjes, etc.
Zelfkennis
Je leert jezelf kennen, en je ontdekt wat voor werkomgeving wel en niet bij je past, hoe het is om intensief samen te werken in (multidisciplinaire) teams en welke onderwerpen je wel of juist helemaal niet liggen. Een stage is per definitie waardevol, ook als het niet leuk is, of als je te weinig (of juist teveel) verantwoordelijkheden hebt. Je leert jezelf kennen, je ontdekt waar je warm voor loopt, waar je goed in bent, je leert op jezelf reflecteren, en waar je nog zaken te leren hebt. Zelfreflectie en zelfkennis zijn belangrijke eigenschappen voor werkgevers. Een betere leermeester dan de praktijk vind je niet.
Netwerk
Een andere reden om een stage te doen, is dat het je een relevant netwerk oplevert. Mensen willen je graag helpen, maar moeten wel weten dát jij bestaat en goed werk aflevert. En misschien dat het je niet meteen die baan oplevert na afloop van je stage, maar je hebt nog een werkend leven van ca 45 jaar (and counting) voor de boeg. Die contacten komen écht wel van pas, op onvermoede manieren. En netwerken vanuit een stageplek is relatief veilig, want je hebt een organisatie van waaruit je mensen kunt ontmoeten.
Een stage levert je praktijkervaring en veel zelfkennis op, je geeft jezelf een kans om te ontdekken wat je wil en niet wilt, waar je goed in bent en waar je nog wat te leren hebt. Bovendien creëer je een netwerk van mensen om je heen die je nu of later verder kunnen helpen. Je praktijkervaring levert je zelfvertrouwen op voor je volgende sollicitatie- of netwerkgesprek. En – je moet er niet vanuit gaan – misschien resulteert je stageplek wel in een betaalde baan.
Stagelopen kost je tijd, maar levert je een schat aan ervaring, zelfkennis, netwerk en zelfvertrouwen op. The proof of the pudding is in the eating.
Walter Faaij is Social Sustainability Consultant bij Except en moedigt studenten aan stage te lopen. Ook Walter heeft stage gelopen (bij Press Now, nu Free Press Unlimited) en heeft daar veel geleerd. Volg Walter op twitter.com/walterfaaij