Etniciteit en criminaliteit, als antropoloog leer je dat er geen bewijs is voor een causaal verband tussen de twee. Het neemt echter niet weg dat er wel een verband aanwezig is. Dat er binnen de politiek en de wetenschap een taboe bestaat omtrent onderzoek naar dit verband komt een oplossing niet ten goede, meent cultureel criminoloog Frank van Bovenkerk in het Belgische blad ‘De Morgen.
Dergelijk onderzoek is een gevoelige kwestie, omdat bijvoorbeeld de stap naar discussies over stigmatisering en etnisch profileren erg klein is. Antropologe Marijke Steegstra zette deze stap bijvoorbeeld door het registreren van etniciteit bij misdaden te bekritiseren, want “je kunt mensen niet reduceren tot hun cultuur. Daarom is het ook heel gevaarlijk om bepaald gedrag daaruit te verklaren”. Het is geen onterechte opmerking en er zijn meer aspecten die een kritische analyse vereisen om te voorkomen dat ‘predictive policing’ berust bij onjuiste vooroordelen.
Toch is het politieke en maatschappelijke discours rondom etniciteit en criminaliteit een andere discussie. De stigmatiserende gevolgen van de “Dutch disease” – een term binnen de wetenschap die de obsessie van benadrukken van etniciteit bij allochtone daders beschrijft – wordt niet opgelost door de relatie te negeren. In tegenstelling, onderzoek van Van Bovenkerk leidde juist tot het vinden van andere verbanden tussen sociale kenmerken en criminaliteit.
Daarnaast, en misschien belangrijker, leidt meer informatie tot een andere benadering van het verband tussen etniciteit en criminaliteit. Bijvoorbeeld door Nederland te vergelijken met andere Europese landen met een Marokkaanse gemeenschap: “In het ene land levert het een groot criminaliteitsprobleem op, en in alle andere landen niet. Wat is nu typisch aan Nederland? Dan blijkt dat we veel meer moeten begrijpen van hoe de Nederlandse cultuur in elkaar zit dan van de zogenoemde Marokkaanse criminaliteit”, aldus Van Bovenkerk in een interview in Cultuur & Criminaliteit. In een interview van NEMO Kennislink geeft de cultureel criminoloog een treffend voorbeeld en beschrijft eveneens de discutabele rol die antropologie heeft gespeeld in het benadrukken van etniciteit bij criminaliteit.
Ander antropologisch nieuws: